گروه محصول:آموزش ابتدایی

تأثیرآموزش شیمی با استفاده از IT بر یادگیری و پیشرفت تحصیلی

قیمت: ۳۹۰۰۰ریال تعداد صفحات: 55

چکیده

بهره مندی انسان از هوش و استعدادهای خدادادی، از دیرباز او را بر آن داشته است که با مشاهده جلوه‌های شگفت انگیز طبیعت، عزمی جزم و انگیزه ای قدرتمند در جهت آگاهی یافتن از دانش و فناوری‌های روز داشته باشد و در راستای تحقق هر چه بیش تر اهداف علمی – آموزشی گام بردارد. امروزه اندوختن معلومات در امر یاددهی – یادگیری به تنهایی کافی نیست و نوعی غفلت و بازماندن از کاروان همیشه شتابان علم است. بنابراین استفاده از ابزارها و فناوری‌های جدید در برنامه ریزی آموزشی امری بس ضروری می‌باشد. چنان که، برنامه ریزان و معلمان در تلاش‌اند تا از این ابزارها برای غنا بخشیدن به روش‌های یاددهی – یادگیری بهره جویند و بستری پویا را برای دانش آموزان فراهم آورند.

درس شیمی از دروسی است که درک مفاهیم آن از دید دبیران و دانش آموزان دشوار است و معمولاً نگرش مثبت نسبت به آن وجود ندارد. درس شیمی به دلیل ویژگی آزمایشگاهی و کاربردی بودن، قابلیت بالایی برای ارائه مفاهیم، باشبیه سازی و پویانمایی (انیمیشن) رایانه ای دارد. در واقع بسیاری از مفاهیم را که نشان دادن آن‌ها حتی در آزمایشگاه دشوار یا غیرممکن است، مانند: حرکت مولکول‌های گاز، حرکت ذرات باردار درون یک محلول، ساختار مولکولی ترکیبات، .... را می‌توان با شبیه سازی رایانه ای به آسانی قابل ارائه کرد. بنابراین بهره گیری از رایانه در کلاس درس موجب افزایش یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می‌شود. یکی از بارزترین تأثیرات بهره گیری از رایانه، تعامل فراگیران با یکدیگر و با معلم است.

البته هنوز در میان صاحبنظران، در زمینه سودمندی بهره گیری از رایانه در آموزش و یادگیری اختلاف نظرهایی وجود دارد، زیرا برخی از آنان رویکرد به این مقوله را تنها موجی گذرا می‌دانند و در مورد تأثیر عمیق و واقعی آن تردید دارند و برخی دیگر رؤیای مدرسه هوشمند، مدرسه بدون دیوار، مدرسه مجازی و .... در سر می‌پرورانند.

در این طرح اقدام پژوهی سعی بر این بوده است که در عصر اطلاعات و ارتباطات با جهانی شدن آموزش شیمی همگام شوم. بنابراین در پی روشی برای تلفیق فناوری‌های نو در امر تدریس بودم. به دلیل حساسیت‌های خاص کتاب شیمی 2، و وجود مطالب حجیم و سنگین در این کتاب، تصمیم گرفتم که امسال این روش را در کلاس دوم ریاضی انجام دهم. لازم به ذکر است این روش البته با کمی تفاوت سال قبل در کلاس اول انجام شد که نتیجه خوبی داشت.

در انجام این طرح مشکلات بسیاری سر راهم بود که با ترفندهای مختلف آن‌ها را از سر راه خود برداشتم و جو مناسبی را در کلاس به وجود آوردم. مشکل عمده ای که داشتم این بود که روش‌های تدریس سنتی بخصوص در درس شیمی بیشتر از هر روش دیگری مورد قبول همگان بود، درنتیجه می‌بایست روش سنتی را با فناوری‌های نو و از جمله IT و ICT ادغام می‌کردم. با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر مدرسه محتاطانه عمل نمودم.. دانش آموزان را بدون آن که متوجه شوند آهسته آهسته درگیر فناوری‌های نو از جمله IT کردم.

نتیجه کاملاً رضایتبخش بود. علاقمندی دانش آموزان به قدری زیاد بود که مجبور بودم بیشتر وقت و زمان خود را صرف مطالعه برای بهره وری مفیدتر از رایانه و اینترنت کنم. ضمناً زمان بیشتری را صرف بررسی تکالیف دانش آموزانم نمایم. به این ترتیب توانستم با جهانی شدن آموزش شیمی همگام شوم و دانش آموزانی فعال، محقق، پویا و آشنا به فناوری نو تربیت کنم. نظر آن‌ها را نسبت به درس شیمی مثبت کنم و اطلاعات علمی آن‌ها را به روز کرده و افزایش دهم.

مقدمه

عصر کنونی را به دلیل افزایش اطلاعات علمی و فناوری‌های نوین که همه ارکان اجتماعی و زندگی روزمره را دگرگون کرده است، عصر اطلاعات و ارتباطات نامیده‌اند. انقلاب اطلاعاتی، پیشرفت روزافزون علم و موضوع جهانی شدن، عواملی هستند که ضرورت پرداختن به موضوع مهم «نوآوری برای ایجاد تحول در آموزش» را دوچندان می‌کنند. معلم به سبب سروکار داشتن با امر آموزش و تربیت فرزندان این مرز و بوم باید به طور مستمر، همگام و هماهنگ با تحولات کشور، روش‌ها و راهبردهای آموزشی و تربیتی خود را تغییر دهد.

با این که به طور کلی پایه و اساس تحولات تعلیم و تربیت در جهان، از علم و فناوری نشأت می‌گیرد، ولی در عمل ثابت شده است که اغلب تحولات بزرگ در آموزش و پرورش، ریشه در تجربیات و تلاش علمی و عملی معلمان هوشمند و آینده نگر داشته‌اند. امروزه معلمان توانسته‌اند با به کارگیری علم و فناوری‌های جدید اطلاعاتی، روش‌هایی نو خلق کنند و کلاس درس را از محدوده چهاردیواری خارج کنند و با سایر مراکز علمی و آموزشی جهان مرتبط سازند. یکی از این دگرگونی‌های شگفت آور در کلاس درس این است که، امروزه کلاس‌های درس در فضایی قرار گرفته‌اند که هر آن می‌توانند با هر نقطه ای از جهان ارتباط برقرار کنند. از این رو، دیگر نمی‌توان از روش‌های معمول آموزش انتظار معجزه داشت و به آن‌ها پای بند بود. با توجه به تحولات عظیمی که هر لحظه در کشور رخ می‌دهند، آموزش و پرورش، به ویژه معلمان، باید هماهنگ و همسو با تحولات کشور گام بردارند و در این میان، روش‌ها و رویکردها و نگرش‌های آموزشی خود را متناسب با تحولات کشور و پیشرفت‌های جهانی تعلیم و تربیت نوسازی کنند. در حقیقت معلمان به جای تقلید و تبعیت از برنامه‌ها و الگوهای آموزشی بیگانگان، باید تلاش کنند جهش خلاقانه ای در نهاد آموزش و پرورش به وجود آورند.

در سال‌های اخیر، برخی از کشورهای مسلمان در حال توسعه، با استفاده از نوآوری‌های آموزشی نظیر تلفیق رشته‌های درسی بهره گیری از علم و فناوری، توسعه پژوهش در آموزش، ایجاد مدارس هوشمند و مجازی، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدرسه‌ها و ...... توانسته‌اند، بسیاری از موانع را بردارند و از آموزش و پرورشی پیشرفته برخوردار شوند. نتیجه تجربیات این کشورها نشان می‌دهد که در امر آموزش، تغییر نگرش معلمان، بسیار مؤثرتر از توسعه ابزارهای جدید آموزشی است. به دیگر سخن، تحول در آموزش و پرورش باید از معلم و کلاس درس شروع شود.

هرگز دور از انتظار نیست که فناوری اطلاعات و ارتباطات، تنها پس از دو دهه بعد از ظهور، به این اندازه بر مبادله اطلاعات، آن هم به صورت online در عرصه‌ها و ابعاد گوناگون زندگی بشری تأثیر بگذارد و هر روز، بیش تر و سریع تر از دیروز بر محدودیت‌های زمانی و مکانی غلبه کند، مرزهایی جغرافیایی را در هم نوردد و جهان را در چنگال کاربران خود قرار دهد. در عین حال بتواند پا به میدان تعلیم و تربیت بگذارد و از جمله، آموزش شیمی را به گونه ای باور نکردنی متأثر سازد.

حجم بالای اطلاعات علمی – آموزشی ارائه شده و قابل دسترس در هزارها پایگاه اینترنتی، بهره گیری از عکس و تصویر، نقاشی متحرک، فیلم و فایل‌های صوتی و دیگر رسانه‌ها آن هم در فضایی تعاملی، در کنار ارائه مقاله‌های علمی – پژوهشی فراوانی که در نشریات معتبر در زمینه استفاده بهینه از این امکانات منتشر شده است، همچنین برگزاری همایش‌های ملی، منطقه ای و بین المللی حقیقی یا مجازی در زمینه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش شیمی، گویای آغاز پدیده ای نو در آموزش این شاخه مهم علم تجربی است. رویدادی که پژوهشگران این عرصه از آن با عنوان «جهانی شدن آموزش شیمی» یاد می‌کنند.

شاید مفهوم جهانی شدن در عرصه تجارت و رقابت همه کشورها در پیوستن به سازمان تجارت جهانی از یکسو و چالش‌های ناشی از جهانی شدن اقتصاد و تأثیر نامطلوب آن بر شرایط کار و زندگی مردمان برخی کشورهای عضو، جهانی شدن در هر زمینه ای را در افکار عمومی، اقدامی با تبعات نامطلوب و چه بسا مخرب جلوه دهد. اما مانند هرپدیده نوظهور دیگری بایستی با مطالعه دقیق، نگاهی همه جانبه گرایانه و البته با احتیاط، جنبه‌های مثبت و منفی جهانی شدن آموزش شیمی را بررسی کرده، و سپس در راستای تحقق آن گام برداشت. اقدامی که به دلیل ارتباط تنگاتنگ با عرصه تعلیم و تربیت می‌تواند از حساسیت‌های ویژه ای نیز برخوردار باشد. دغدغه‌هایی که سیاستگزاران عرصه‌های دیگری همچون عرصه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را نیز فرا گیرد.

چکیده 2

مقدمه 4

توصیف وضعیت موجود و تشخیص مسئله 7

گردآوری اطلاعات (شواهد 1) 12

تجزیه و تحلیل نتایج، مرحله اول 13

اجرای راه حل، مرحله اول 13

تجزیه و تحلیل نتایج، مرحله اول 17

گردآوری اطلاعات (شواهد 1)، مرحله دوم 17

مفهوم نوآوری در آموزش 22

استفاده از وبلاگ آموزشی در تدریس 28

استفاده از روش فعال یاددهی – یادگیری مبتنی بر ICT 29

گردآوری اطلاعات (شواهد 2) و تجزیه و تحلیل، مرحله سوم 37