مقدمه:

عواملی که لازمند تا کلاسی خوب و مفید داشته باشیم متعدد می باشند . اما مهمترین آنها را می توان از معلم و دانش آموز نام برد که هر کدام به نحوی سهم به سزایی در این زمینه دارند و معلم نقش اصلی را ایفا می کند . در ذیل به بیان آن خواهیم پرداخت.

دانش آموزان با نحوه ی نشستن در کلاس ، با رفتار خود هنگام تدریس معلم ، با شیوه همکاری با دیگر دانش آموزان و همچنین با حرف شنوی و اطاعت از معلم می توانند در ایجاد یک کلاس مفید و یا منفی سهم داشته باشند.

نقش معلم:

تاثیر معلم بر دانش آموزان هم مستقیم بوده و هم غیر مستقیم. تاثیر غیر مستقیم معلم از طریق رفتار و حرکاتش می باشد و حتی نحوه ی لباس پوشیدنش.

معلم تاثیر مستقیم زیادی بر رفتار دانش آموزان دارد و شاید بتوان گفت که عامل اصلی و مهم تربیت دانش آموزان و نقش پذیری آن ها در مدرسه بستگی به همین تاثیر معلم دارد که در ذیل به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

1 – مدیریت خلاق بودن

خلاقیت دارای سه مؤلفه است: تخصص ، تفکر خلاق و انگیزش که می تواند درونی و بیرونی باشد ، معلمان روی هر سه این خصوصیات می توانند اثر گذارند ولی بر روی انگیزش دانش آموزان بیشتر از دو مؤلفه دیگر تأثیر گذار هستند ..

افزایش خلاقیت در مدرسه و کلاس می‌تواند به ارتقای کمیت و کیفیت خدمات ، کاهش هزینه ها، جلوگیری از اتلاف منابع ، ، افزایش رقابت ، افزایش کارایی و بهره وری ، ایجاد انگیزش و رضایت در دانش آموزان منجر گردد .نقش معلم در پرورش خلاقیت ، تحریک و تشویق دانش آموزان ، پیدا کردن ذهنهای خلاق و استفاده از خلاقیت دیگران است . مشورت ، تشویق به ابتکار و احترام به افراد ، نقش مهمی در پرورش خلاقیت دانش آموزان ایفا می کند . خلاقیت دارای سه مؤلفه است: تخصص ، تفکر خلاق و انگیزش که می تواند درونی و بیرونی باشد .

تعریف خلاقیت:

از خلاقیت "CREATIVITY" تعریفهای زیادی شده است .

در اینجا برخی از تعاریف مهم را مورد بررسی قرار می دهیم:

خلاقیت به کارگیری تواناییهای ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید است ؛

خلاقیت عبارت است از طی کردن راهی تازه یا پیمودن یک راه طی شده قبلی به طرزی نوین.

تعریف خلاقیت از دیدگاه روانشناسی :

خلاقیت یکی از جنبه های اصلی تفکر یا اندیشیدن است . تفکر عبارت است ازفرایند بازآرایی یا تغییراطلاعات و نمادهای کسب شده موجود در حافظه درازمدت .

تفکر بر دونوع است : 1- تفکر همگرا 2 – تفکر وا گرا

تفکر همگرا عبارت است از فرایند بازآرایی یا دوباره سازی اطلاعات و نمادهای کسب شده موجود در حافظه درازمدت . تفکر واگرا عبارت است از فرایند ترکیب و نوآرایی اطلاعات و نمادهای کسب شده موجود در حافظه درازمدت ، خلاقیت یعنی تفکر واگرا.



براساس این تعریف خلاقیت ارتباط مستقیمی با قوه تخیل یا توانایی تصویرسازی ذهنی دارد. این توانایی عبارت است از فرایند تشکیل تصویرهایی از پدیده های ادراک شده در ذهن و خلاقیت عبارت است از فرایند یافتن راههای جدید برای انجام دادن بهتر کارها;
خلاقیت یعنی توانایی ارائه راه حل جدید برای حل مسائل ;خلاقیت یعنی ارائه فکرها و طرحهای نوین برای تولیدات و خدمات جدید استمرار آن پس از غیبت آن پدیده‌ها.

2 –افزایش رفتار مطاوب در دانش آموزان

گاه دیده می‌شود که دانش آموزی از عهده انجام کاری برمی‌آید اما آن کار را به دفعات لازم انجام نمی‌دهد. مثلا سلام کردن را یاد گرفته است اما به ندرت به افراد بزرگتر از خود سلام می‌کند یا می‌تواند تکالیفش را انجام دهد اما در این کار سستی نشان می‌دهد. در این گونه موارد با استفاده از روشهای افزایش رفتار می‌توان رفتار دلخواه را در او افزایش داد.

روش تقویت مثبت برای افزایش رفتارهای مطلوب

روش تقویت مثبت تقریبا همان روش متداول پاداش است که همه معلمان با آن آشنا هستند و غالبا آن را مورد استفاده قرار می‌دهند. با این حال بین پاداش و تقویت مثبت اندک تفاوتی وجود دارد که روان شناسان را بر آن داشته است تا به جای پاداش از اصطلاح دقیق‌تر تقویت مثبت استفاده کنند. در پاداش دادن افراد هدف ما بطور عمده قدردانی و سپاسگذاری از اعمال گذشته آنهاست و گرچه پاداش یک رفتار معمولا به تکرار آن می‌انجامد هدف ما از پاداش دادن رفتار ضرورتا تکرار آن رفتار در آینده نیست.

اما در تقویت مثبت هدف الزاما تکرار رفتار است یعنی اگر پس از تقویت یک رفتار احتمال وقوع آن رفتار در شرایط همسان آتی افزایش نیابد گفته می‌شود که تقویت صورت نگرفته است. تقویت مثبت بهترین و موثرترین روش افزایش رفتار است . فرایندی که در آن ارائه تقویت کننده مثبت بعد از رفتار منجر به نیرومند شدن آن رفتار می‌شود. وقتی معلم تصمیم می‌گیرد هر وقت دانش آموزان موقع ورود به کلاس به او سلام کنند با لبخند زدن به هنگام جواب دادن به سلام آنها رفتار سلام کردن آنها را تقویت کند در واقع از تقویت مثبت استفاده می‌کند.