چکیده

دانش آموزان امروزی دنبال چیزهای نو هستند و همگی نیاز به توجه دارند. وقتی به افکار، علایق، مهارت‌ها، مشکلات پنهان به عبارت دیگر بهداشت روانی دانش آموزی توجه نمی‌شود، انگیزهٔ تفکر و یادگیری را از دست می‌دهد. بنابراین با رعایت اصول اساسی بهداشت روانی، ایجاد جوی امن و به دور از هر گونه استرس، روش‌های تدریس، مدیریت کلاس و نوع تکالیف ارائه شده، باید طوری طراحی شوند که همگی از هر نوع شایستگی مورد توجه قرار گیرند.

پژوهش حاضر مربوط به تغییر رفتارهای نامطلوب دانش آموزان سال سوم راهنمایی مدرسه حضرت رقیه روستای برفتان می‌باشد که با استفاده از روش‌های نوین تدریس: همیاری، رویدادی، ساخت گرایی، ایجاد انگیزش و ...می‌باشد.

توصیف وضعیت موجود و تشخیص مسئله:

اینجانب ............. با کد پرسنلی .................، با مدرک تحصیلی فوق دیپلم زبان انگلیسی مدت ............ سال است که به عنوان دبیر زبان انگلیسی، تعلیم و تربیت قرزندان این خاک را انجام می‌دهم. مدرسه تثبیتی من در سال جاری آموزشگاه ............ شهرستان .......... واقع در استان ............ می‌باشد. پایه تحصیلی مورد پژوهش، سوم راهنمایی می‌باشد.

اوایل سال تحصیلی بود که هر جلسه به کلاس وارد می‌شدم، می‌دیدم توسط نمایندهٔ کلاس اسامی یک سری از دانش آموزان بر روی تخته نوشته شده است. وقتی که رفتار آن‌ها را زیر نظر داشتم دیدم که آن‌ها همان دانش آموزان قد بلند کلاس هستند که بعضی از آن‌ها می‌خواهند قدرت بدنی خود را به سایر بچه‌ها، نشان داده و قلدری کنند و گروه انتخابی خود را تکاوران سوسانو نامگذاری کرده بودند. از طرفی یک روز بر حسب اتفاق، وقتی که به کلاس وارد شدم نوشته آ ی را بر روی تخته مشاهده نمودم، که نشان از تأثیر سوسانو در بین بچه‌ها داشت.. اینجانب به این فکر نکردم که از طرف چه کسانی نوشته شده و چرا؟ ولی به این فکر بودم که، چگونه می‌توان الگوی بهتری از سوسانو به دانش آموزان خود معرفی نمود؟ همچنین همیشه می‌دیدم دو نفر از ردیف آخر کلاس موقعی که از نظر آن‌ها من متوجه نبودم سر خود را پایین انداخته و مشغول یک کاری هستند. برای متوجه نمودن آن‌ها به تدریس و اشتباه خود از برنامهٔ انضباطی ده مرحله ای مانند استفاده از الگوسازی مثبت و سئوال نمودن (هوک، پیتر، و واس، اندی،2004) سعی نمودم آن‌ها را به انتخاب رفتار مناسب هدایت نمایم ولی آن‌ها باز هم به کار خود ادامه می‌دادند تا اینکه مجبور شدم جهت بررسی موضوع به آن‌ها در کلاس نزدیک شوم. مشاهده کردم که روی صندلی خود عکسی را کشیده و کتابی غیر از کتاب آن زنگ در دست دارند اولش ناراحت شدم ولی سریعاً خودم را کنترل نموده و بر نقاشی زیبایی که کشیده بودند آفرین گفته و گفتم به جای این، تصویر یک گل را می‌کشیدید. در جواب گفتند «برایمان فرقی نمی‌کند فقط منتظر بودیم یک نفر بیایید و به ما به خاطر نقاشی‌هایی زیبایی که می‌کشیم آفرین بگوید».

علاوه بر موارد مذکور هر جلسه که درس جلسهٔ قبلی را سئوال می‌کردم هیچکدام از بچه‌ها به غیر از چند نفر اصلاً درس را آماده نمی‌کردند. بی حال و بدون انگیزه می‌دیدم که در کلاس اینجانب حضور دارند. از طرفی چون درس انگلیسی به نظر دانش آموزان فقط حفظ لغات است و در داخل متن کتاب اصلاً قسمتی با عنوان آزمایش کنید مثل کتاب علوم نیامده است و موقعی که پرسیدم چرا درس را آماده نکرده‌اید با اعتراض شدید بچه‌ها مخصوصاً گروه سوسانو روبرو شدم و این طور به سئوال من پاسخ دادند «شما سئوال نمی‌گویید معلمین ما در سال‌های گذشته تمامی سئوال ها را می‌گفتند، روش تدریس شما خوب است ولی ما به سئوال گفتن عادت کرده‌ایم با توضیح دادن درس، خودت و ما را خسته نکن»... وقتی از آن‌ها پرسیدم چگونه تدریس کنم همگی گفتند «لغات مهم هر پاراگراف را سطر به سطر مشخص کرده و معنی کل درس را بگویید و بعد دیگر توضیح دادن درس لازم نیست» و معلمی که سئوالات را مطرح می‌کرد بهترین معلم از نظر آن‌ها بود و چون اینجانب به جای طرح سئوال، متن کتاب را توضیح می‌دادم دانش آموزان جهت نشان دادن مخالفت خود با روش تدریس اینجانب با ایجاد بی نظمی، نظم کلاس را بهم ریخته و کنترل کلاس برایم مشکل می‌شد. تا اینکه تصمیم گرفتم با نفوذ در قلب بچه‌ها ببینم آن‌ها غیر از مشکل طرح سئوال چه مشکل دیگری با اینجانب دارند که اینگونه نظم کلاس را بهم ریخته‌اند. بنابراین با توجه به اطلاعاتی که از طریق نظرخواهی از دانش آموزان، مشاهدهٔ رفتار آن‌ها و مشاهدات کلاس درس اینجانب توسط مدیریت و معاونت محترم آموزشگاه جمع آوری کرده بودم به این نتیجه رسیدم که علاوه بر الگوپذیری از سوسانو، مشکل کلاس را می‌توان در چند مورد خلاصه نمود. مشکل اول مربوط به گروهی بود که قدرت نمایی می‌کردند و دو نفری که در کلاس به نقاشی کشیدن مشغول می‌شدند. دو نفر مذکور در علت مردودی خود معلمین سال گذشته را مسئول می‌دانستند که در حق آن‌ها ظلم کرده و نمرهٔ قبولی 10 را به آن‌ها نداده‌اند. از طریق مشاهدات کلاسی و نظر خواهی مشخص شده بود که این افراد بر خلاف علایق و مهارت‌هایشان در کلاس انگلیسی حضور داشته و در بقیه دروس نیز ضعیف هستند. در هر دو مورد دانش آموزان مذکور از طریق قدرت نمایی، ایجاد درگیری و رسم نقاشی در کلاس مشکل بوجود آورده بودند. مشکل دوم عادت به طرح سئوال از سوی معلم بود که این مشکل، مشکل کل کلاس به حساب می‌آمد. مشکل سوم، طبق اظهارات خودشان وقت، قدرت و حوصلهٔ حفظ مطالب را نداشتند. مشکل چهارم، داشتن استرس موقع پرسش و پاسخ کلاسی بود.

بنابراین به این فکر افتادم که چگونه می‌توان با تغییر رفتارهای نامطلوب دانش آموزان روابط عاطفی بین دانش آموزان هم روستایی و غیر هم روستایی را بهبود بخشید؟ و چگونه می‌توان با تأمین بهداشت روانی دانش آموزان، کلاس را کنترل نموده و آموزش درس انگلیسی را نیز بهبود بخشید؟

بدین جهت سعی نمودم با استفاده از کتاب راهنمای روش‌های نوین تدریس و سایر منابع، تشکیل کارپوشه، طراحی نرم افزار تحلیل آزمون بر اساس طبقه بندی هدف‌های آموزشی بلوم، روش تدریس، کلاس داری و ارزشیابی خود را طوری تغییر دهم که ضمن افزایش عزت نفس دانش آموزان به احساسات، مشکلات پنهان دانش آموزان، مهارت‌ها و عادت آن‌ها نیز توجه شود و روش‌های خود را طوری طراحی نمایم که در هر امری خود را مسئول بدانند. در ضمن با استفاده از راهبردهایی که در کتاب‌های روان شناسی تربیتی و یادگیری کدیور، کتاب ضروری معلم و سایر منابع آمده است بتوانم بر مشکلات موجود غلبه نمایم.