فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از متن فایل  :

مقدمه

صنعت فولاد و ميزان رشد توليد فولاد  در مناطق مختلف جهان، آمار و ارقام جالبي در زمينة اهميت صنعت فولاد در توسعه و گسترش اقتصادي و صنعتي كشورهادارد..

 فولاد به عنوان  يك صنعت پايه‌و مادر، نقش اساسي در پيشرفت و توسعه كشورها دارد . به دليل همين اهميت، طي چند سال اخير، كشور چين كه به سرعت در حال توسعه و گسترش صنايع خود ومطرح  شدن به عنوان يك غول صنعتي است در سالهاي 2002 و2003 ، با رشد ساليانه 20درصدي بيش از 40 ميليون تن در توليد فولاد

 (نزديك به چهار برابر كل توليد فولاد ايران) به ظرفيت توليد فولاد خود افزوده است.

 طي همين مدت كشورهاي در حال توسعه ديگر كه از نظر منابع مواد اوليه . انرژي و نيروي انساني و توانايي توسعه صنعت فولاد را دارند رشدي بين 3.5 تا  4 درصد داشته اند. ايران نيز جزو اين كشورها است  . تا سال 2010 توليد ساليانه چين به حدود 400 ميليون تن خواهد رسيد و توليد بدون چين به حدود 900 ميليون تن خواهد رسيد 

تاریخچه:

استان پهناور خراسان که مزین با نام علی بن موسی الرضا (ع) امام هشتم شیعیان است با دارا بودن منابع خدادادی نظیر معادن عظیم سنگ آهن ، گاز طبیعی ، ذغالسنگ ، منابع انسانی متعهد و متخصص و امکاناتی نظیر راه ، راه آهن ، نیروگاههای تولید برق و ... و همچنین همجواری با کشورهای افغانستان و آسیای میانه ، برنامه ریزان و مسئولین صنعتی کشور را برآن داشت تا در سال 1362 با مطالعه همه جانبه  در استان خراسان امکان استقرار یک مجتمع بزرگ فولاد سازی بظرفیت 8/1 میلیون تن در سال را بررسی نمایند که در سال 1368 با پایان یافتن مطالعات مهندسی و مکان یابی ، محل اجرای طرح در 15 کیلومتری شمال غرب شهرستان نیشابور تعیین گردید و بلافاصله فعالیت های استملاک 1400 هکتار اراضی مورد نیاز و تجهیز و آماده سازی سایت در اراضی مذکور شروع شد.

در آبان ماه سال 1375 قرارداد خرید تجهیزات خارجی پروژه با شرکت ایتالیایی دانیلی به ارزش 152 میلیون دلار منعقد گردید . شروع عملیات اجرایی و نصب تجهیزات مجتمع فولاد خراسان در خرداد ماه 1376 با حضور رییس جمهور محترم وقت حضرت آیه ا... هاشمی رفسنجانی آغاز شد.

در طی سالهای احداث پروژه 33هزار تن انواع تجهیزات و ماشین آلات نصب ،000ر030ر2 متر مکعب عملیات تسطیح و 540ر686ر1 متر مکعب عملیات ساختمانی ، 367ر117 متر مکعب بتون ریزی و 032ر463ر9 کیلوگرم آرماتور بندی انجام شد و سرانجام در 31 خرداد ماه سال 1380 واحد نورد مقاطع ساختمانی مجتمع فولاد خراسان در راستای سیاستهای اقتصادی دولت محترم جمهوری اسلامی مبنی بر خودکفایی صنعتی و رفع وابستگی محصولات استراتژیک به عنوان بزرگترین مجتمع فولادسازی در شرق کشور به دست توانمند جناب آقای سیدمحمد خاتمی رییس جمهور محترم افتتاح و راه اندازی شد و در بهمن ماه همان سال واحد ذوب و ریخته گری کارخانه با حضور وزیر محترم صنایع و معادن جناب آقای مهندس جهانگیری به بهره برداری رسید.

شرح کلی خطوط تولید:

شرکت فولاد خراسان از واحدهای مختلف تشکیل شده است که دو واحد فولادسازی و نورد به عنوان واحدهای اصلی و بقیه واحدها پشتیبانی فنی و جانبی محسوب می گردند.

الف ) ناحیه فولادسازی شامل :

1- واحد آهن قراضه :

در این واحد انواع آهن قراضه بر اساس سنگینی و سبکی و میزان ناخالصی درجه بندی شده بر اساس درجه اختصاص یافته در محل های مخصوص نگهداری می شود و سپس بوسیله سه دستگاه جرثقیل سقفی به سبد حمل قراضه انتقال داده شده و برای انجام عملیات ذوب حمل می گردد.

2- واحد ذوب  :

-        کوره قوس الکتریکی

آهن قراضه انتقال یافته به وسیله ماشین حمل قراضه ، در واحد ذوب با استفاده از جریان الکتریسیته ( قدرت ترانس 120 مگاولت آمپر) در کوره قوس الکتریکی 110 تنی (DANARC, AC) به مذاب تبدیل می شود.

در این قسمت انواع مواد افزودنی به ذوب اضافه شده تا خواص مورد نظر را پیدا نماید ، این واحد توانایی استفاده از آهن قراضه و آهن اسفنجی را به عنوان ماده اولیه دارد و ظرفیت تولید سالانه آن 650000 تن فولاد می باشد که از ذوب 722000 تن آهن قراضه استحصال می شود.

-        کوره پاتیلی 

فاکتورهای حرارتی و مشخصات فنی فولاد مذاب تولیدی در کوره قوس الکتریکی پس از انتقال به کوره پاتیلی تنظیم شده و سپس پاتیل مذاب بوسیله جرثقیل های سقفی 270 تنی به ماشین پاتیل گردان منتقل و آماده ریخته گری می گردد.

3- واحد ریخته گری مداوم :

فولاد مذاب آماده ریخته گری ، با استفاده از 6 خط ریخته گری مداوم به شمشهای فولادی استاندارد با مقطع 150x150 و 130x130 و 180x180 میلیمتر و در طولهای مختلف قابل تبدیل است در این واحد سالانه 650 هزار تن فولاد مذاب به 000ر630 تن شمش فولادی تبدیل می گردد.

4- واحد حمل مواد اولیه :

این واحد جهت آماده سازی و انبار مواد افزودنی واحد ذوب ایجاد شده و با توجه به مجهز بودن به وسایل مکانیکی و نوار نقاله ، حمل مواد افزودنی به کوره ذوب بسیار سریع و دقیق صورت می گیرد و تمام مراحل به صورت خودکار انجام می شود.

5- واحد تصفیه دود :

گرد و غبار حاصل از کوره قوس الکتریک و کوره پاتیلی ، جهت غبار زدایی به این واحد هدایت می شود و با توجه به نوع تجهیزات نصب شده حجم بالایی از گرد و غبار ایجاد شده جذب می شود و از انتشار آن در داخــل سالن و محیط اطراف جلوگیری می نمایند .

ب ) ناحیه نورد

 شمشهای تولیدی در واحد ریخته گری پس از شارژ در کوره پیش گرم و رسیدن به دمای مورد نظر با گذشتن از 20 قفسه غلطک که به صورت عمودی و افقی در یک راستا نصب شده به انواع محصولات فولادی تبدیل می گردند .

برای نیل به این هدف شمش ها مراحل زیر را به ترتیب طی می کنند.

1-    شمش ها برای رسیدن به دمای مناسب جهت نورد شدن وارد کوره پیش گرم با کف متحرک می شوند . ظرفیت این کوره 110 تن در ساعت می باشد.

2-     شمشها پس از خروج از کوره پیشگرم از قسمت پوسته زدایی عبور می کنند در این قسمت پوسته و زنگ شمشها به وسیله فشار آب جداشده تا محصولاتی با کیفیت بالا تولید و به مشتریان عرضه گردد.

3-    بلافاصله پس از قسمت پوسته زدایی شمش ها به Pinch Roll  می رسند  . وظیفه Pinch Roll گرفتن و هدایت شمش با فشار به داخل غلتکهای داخل قفسه می باشند.

4-    در مرحله بعد شمش ها از قیچی متوقف کننده (Snap Shear) عبور می کنند .در صورت بروز هرگونه مشکل در خط نورد، این قیچی شمش در حال نورد شدن را قطع و متوقف می کند.

5-    سپس شمشها به ترتیب از 20 قفسه غلطک عبور می کنند. هر یک از قفسه ها دارای یک جفت غلطک می باشد که به ترتیب به صورت افقی و عمودی در یک راستا نصب شده است .

6-    در طی مراحل نورد علاوه بر (Snap Shear) سه عدد قیچی دیگر نیز وجود دارد.

الف- یک قیچی پس از قفسه شماره هشت و یک قیچی بعد از قفــسه شماره چهارده قراردارد که سر و ته محصولات را قطع می کند.

ب – یک قیچی دیگر در انتهای خط نورد قراردارد که محصولات را در طولهای برنامه ریزی شده قطع می کند .

7- در انتهای خط نورد محصولات نورد شده از محفظه کاهش سریع دما (QTB) عبور می کنند که خود باعث افزایش کیفیت محصولات این شرکت می شود.

8- در آخرین مرحله محصولات نورد شده بر روی بستر خنک کننده قرار می گیرند تا دمای خود را از دست داده و برای بسته بندی ، انبار و عرضه به بازار آماده شوند.

ظرفیت تولید سالانه این واحد 000ر550 تن انواع مقاطع ساختمانی شامل :

-         میلگرد ساده و آجدار از سایز 10 تا 45 میلیمتر

-         نبشی از سایز 4x25 تا 6x60 میلیمتر

-         ناودانی از سایز 15x35 تا 30x60 میلیمتر

-         تسمه از سایز 5x25 تا 6x100 میلیمتر

-         چهارگوش از سایز10 تا 40 میلیمتر

-         شش گوش از سایز 15 تا 5/37 میلیمتر

 ) واحدهای پشتیبانی فنی شامل :

1)- آبرسانی 

در واحد آبرسانی ، آب مصرفی از طریق منابع آب زیرزمینی ( چاه های حفرشده ) وارد مخزن اصلی شده سپس قسمت عمده آن به بخش صنعتی و قسمت جزیی آن جهت آبیاری فضای سبز استفاده می شود.

آب خام وارده به بخش صنعتی وارد مخزن فرعی که از سه قسمت مخزن آب آشامیدنی ، مخزن آب خام و مخزن آب املاح زدایی شده است ، منتقل می گردد.

الف ) واحد تصفیه آب : 

آبهای مصرفی ناحیه نورد و ناحیه فولادسازی بعد از مصرف در خطوط تولید جهت جداسازی روغن و ذرات جامد محلول در آب به این قسمت وارد شده و بعد از انجام عملیات جداسازی و تصفیه های لازم به چرخه تولید برمی گردد که کاهش مصرف آب و جلوگیری از آسیب دیدگی تجهیزات را به دنبال دارد .آب مورد نیاز واحدهای عملیاتی پس از انتقال به مخزن فرعی عبور از سیستم املاح زدایی وارد مخزن آب املاح زدایی شده گردیده و به همراه آب خام در سه سیستم ، چرخه آب مستقیم ، چرخه غیر مستقیم و چرخه غیر مستقیم و بسته ، به چــرخه تولید بر می گردد.

ب ) چرخه آب مستقیم :

آّب این چرخه از 33% آب املاح زدایی شده و 67% آب خام تشکیل شده است که به طور مستقیم محصولات و تجیهزات را خنک می کند . این چرخه آبهای اسپری شده بر روی محصولات و آبهای خنک کننده ایستگاههای نورد و تجهیزات تاسیسات جانبی و آب محفظه خنک کننده را جمع آوری کرده و به مخزن جداسازی ذرات جامد هدایت می کند تا ذرات معلــق و ســـنگین آن ته نشین شود و همچنین روغن زدایی شود این آب پس از عبور فیلترهای مربوطه و بــــــــرج خنک کننده به مخزن اصـــلی باز می گردد.

ج ) چرخه غیرمستقیم :

آّب این چرخه از 33% آب املاح زدایی شده و 67% آب خام تشکیل شده است که به طور غیرمستقیم ماشین آلات  واحد ریخته گری مداوم ، کوره پایتلی ، کوره قوس الکتریکی ، نورد ، واحد تصفیه دود و تاسیسات جانبی را خنک می کند این آب پس از عبور از برج خنک کننده به مخزن اصلی باز می گردد.

د ) چرخه غیر مستقیم و بسته:

آّب این چرخه به  طور کامل از مخزن املاح زدایی شده تامین می شود و به طور مداوم در مسیری بسته و بدون ارتباط مستقیم با هوا و تجهیزات در حرکت است و قطعات و تجهیزات بخصوصی همانند غالب های واحد ریخته گری مداوم را خنک می کند . این چرخه علاوه بر آب از مبدل های حرارتی مخزن جمع آوری آب و ایستگاه پمپاژ تشکیل شده است .

هـ ) تانک اضطراری 

قالبهای ماشین آلات واحد ریخته گری مداوم ، کوره قوس الکتریکی و کوره پیش گرم واحد نورد برای موارد اضطراری به تانک آب اضطراری وصل شده است . این تانک در ارتفاع 40 متری از سطح زمین واقع شده و 300 متر مکعب ظرفیت دارد.

همچنین بخشی از آب خام به عنوان آب آشامیدنی ، آب مورد نیاز واحد اکسیژن و هوای فشرده و آتش نشانی و آبیاری فضای سبز مورد استفاده قرار می گیرد.

2)- گازرسانی 

گاز رسانی از سه بخش تولید اکسیژن و نیتروژن ، تولید هوای فشرده و تامین گاز طبیعی تشکیل می شود.

الف ) واحد اکسیژن و نیتروژن

این واحد که اکسیژن و نیتروژن مورد نیاز واحدهای ذوب ، ریخته گری مداوم ، نورد و دستگاه های برش را تامین می کند از اجزای زیر تشکیل شده است .

- کمپرسورهای هوا

- چیلرها

- واحد تخلیص هوا که جهت خشک کردن هوا و جداسازی Co2 استفاده می شود

- استریل سازی هوا

- کمپرسورهای اکسیژن و نیتروژن

- محفظه خنک کننده

- ایستگاه کپسول پرکنی

- تجهیزات جانبی

این واحد توان تولید 4700 متر مکعب در ساعت اکسیژن با خلوص 5/99% و 400 متر مکعب در ساعت نیتروژن با خلوص 5/99% را دارد.

ب ) واحد تولید هوای فشرده

واحد تولید هوای فشرده مجتمع فولاد خراسان با ظرفیتی معادل 5400 متر مکعب در ساعت جهت تغذیه تمام واحدهای مصرف کننده در سرتاسر مجتمع طراحی شده و دارای اجزای زیر می باشد.

-         4 دستگاه کمپرسور مارپیچی

-        4 دستگاه خشک کننده هوا

-        ا عدد مخزن هوای فشرده

-        تنظیم کننده کارکرد نوبتی کمپرسورها

-        فیلتر روغن

3)- پست گاز طبیعی 

فشار گاز طبیعی دریافتی از شبکه سراسری پس از ورود به ایستگاه فشارشکن 50000 متر مکعبی داخل مجتمع و عبور از فیلترها به کمک رگلاتورها از 63 بار به 12 بارکاهش می یابد.

سپس گاز طبیعی به پست توزیع گاز طبیعی واقع در محدوده واحد نورد اننتقال یافته و بوسیله شبکه گاز به ظرفیت 50000 نرمال متر مکعب برای مصرف در واحدهای کوره پیشگرم نورد ، کوره ذوب ، کوره پاتیلی و سایر قسمتهای تولیدی و خــدماتی اننتقال می یابد و با توجه به آینده نگری انجام شده جهت اجرای فازهای توسعه خط انتقال گاز تا ورودی مجتمع 150000 نرمال متر مکعب در ساعت اجرا شده است .

4)- برق رسانی 

2∙1 مگاوات برق مورد نیاز فاز اول مجتمع توسط نیروگاه سیکل ترکیبی نیشابور که در فاصله 13 کیلومتری شرق مجتمع قراردارد تامین و از طریق 13 کیلومتر خط اختصاصی 400 کیلو ولت به مجتمع منتقل می شود . تجهیزات فوق ظرفیت انتقال تا 400 مگاوات را دارا می باشند.