« ویژه ارتقاء رتبه شغلی .......»

مختصری از تجربیات مدون :

مشاوره وکودکان استثنایی

هر فردی در هر شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و خانوادگی فارغ از سن، جنس و .... در زندگی با مشکلاتی روبرو می شود که حل یا کاهش تأثیرگذاری آن مشکلات بر زندگی، نیاز به تصمیم گیری مناسب با توجه به راه حل ها و منابع موجود دارد. کودکان ودانش آموزان استثنایی ووالدین آنها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. مشاوره با کودکان استثنایی و والدین آنان، حساسیت های بیشتری را طلب می کند، چراکه این دانش آموزان بدلیل محدودیت هایی که دارند به کمک بیشتری نیاز دارند تا بتوانند ارتباط مناسبی برقرار نمایند ووالدین آنها در سطح واقع بینانه ای در مورد فرزند خود و امکانات موجود عمل کنند.

تعریف:

 مشاوره، رابطه ای است منحصر بفرد که در آن به مراجع فرصت یادگرفتن، احساس کردن، فکر کردن، تجربه کردن وتغییر دادن به شیوه ای متناسب خود داده می شود.

یک مشاور به فرد دارای مشکل کمک می کند تا ضمن شناخت مسایل و مشکلات خود، راه حل های اجتماعی مشکل را ارائه دهد و سرانجام به حل آن بپردازد.

مشاور از طریق شناخت و درک عمیق ویژگی های شخصیتی مراجع، وی را در سازگاری موثرتر با خود و محیط اطرافش یاری می دهد و به تشخیص مشکلاتی می پردازد که بر سر راه رشد وجود دارد تا از این طریق، ظرفیت های خویش را شناخته و به رشد و شکوفایی برساند.

اهداف مشاوره در مدارس استثنایی:

 -  شناخت دانش آموزان استثنایی و تسهیل رشد همه جانبهٔ آنان

- ایجاد تغییر در رفتار دانش آموزان و تأمین بهداشت روانی مناسب (به صورتی که دانش آموزان استثنایی بتواند مسوولانه زندگی کند و رفتارش مستقل و منسجم باشد و در نهایت به حل مشکلاتش موفق شود.)

- ایجاد رابطه بین دانش آموزان و والدین ومعلمان وسایر افراد

- ایجاد پیوند بین اولیاء و مربیان با امکانات و نیازهای جامعه

- کمک به تعادل و استحکام خانواده برای پذیرش معلولیت فرزند، و رسیدن به مرحله سازگاری

- کمک به والدین و مشارکت بهینه در امر تعلیم و تربیت فرزندانشان

رویکرد ارایه خدمات:

 ارایه خدمات مشاوره ای یک فعالیت گروهی است، مشاوران در مدارس استثنایی بعنوان عضوی از تیم آموزش و توان بخشی می توانند زحمات طولانی مدت معلمان وسایر کارکنان مدارس را اثربخش تر سازند، زیرا در تحقق اهداف آموزشی و توان بخشی و رشد و تکامل دانش آموزان، افراد متعددی نقش دارند هر یک از کارکنان مدرسه با توجه به حیطه وظایف خود، در فراهم کردن زمینه ارائه خدمات مشاوره موثرند، به عبارت دیگر بسیاری از کارکنان مدرسه نظیر معلمان، می توانند موارد مربوط به قوت و ضعف درسی و رفتاری شاگردان را پی برده و جهت بررسی تخصصی به مشاوران ارجاع نمایند و مشاوران نیز براساس دانش نظری و تجارب علمی دانش آموزان، والدین را در رفع مشکلات شخصی و سازشی یاری می دهند.

سطوح ارایه خدمات (مخاطبان)

 ارایه خدمات مشاوره ای در سطوح مختلفی صورت می گیرد وافراد زیادی از خدمات مشاوره ای بهر ه مند می شوند.

والدین:

والدین کودکان با نیازهای ویژه، فشارروانی بیشتری را نسبت به والدین کودکان عادی تجربه می کنند و همچنین نگرانی آنان از آینده کودک استثنایی ممکن است آنقدر شدت یابد که مانع از توجه منطقی و اصولی به وضعیت فعلی کودک و نیازهای او شود. اگر بموقع به آنان پرداخته نشود، مشکلات آنان بصورت حادتر بروز خواهد کرد. از این رو ضروری است مشاوران آنان را در رسیدن به مراحل سازگاری و کاهش فشارهای ناشی از فرزند استثنایی خود یاری دهند. در آموزش های استثنایی، مشاوره با والدین نه تنها جریان آموزش را تحت تأثیر قرار می دهد، بلکه همراه با روند آموزشی، با معلم و متعلم و خانواده همراه می شود تا موجبات رشد فردی و موفقیت آنان را علی رغم محدودیت هایشان فراهم سازد.

دانش آموزان:

دانش آموزان استثنایی همچون دانش آموزان عادی در طی دوران رشد خود با مسائل و مشکلات انطباقی و سازشی بسیاری مواجه می شوند ونیازمندکمک و مشاوره هستند. نیازهای کودکان استثنایی از جمله نیازهای جسمانی، نیاز به ایمنی، نیاز به ارزشمندی و اعتماد به نفس و ... از طریق اجرای برنامه های راهنمایی و مشاوره بطور مناسب و مطلوب تأمین می شود. مشاور کودک را در خودشناسی، مسئولیت پذیری، شناخت محیط، توانایی تصمیم گیری، حل مسائل، برقراری رابطه با اطرافیان، شناخت و ارضای مناسب نیازهای فردی و اجتماعی و آشنایی با ارزش های مطلوب و قبول آن یاری می دهد.

معلمان وکارکنان مدارس:

مشارکت معلمان و سایر کارکنان مدرسه منجر به ارائه خدمات موثر برای دانش آموزان با نیازهای ویژه و خانواده آنها می شود. از سوی دیگر طرح و اجرای یک برنامه آموزش والدین به خانواده ها کمک می کند تا جنبه های موثر و قابل فهم رفتار با فرزندانشان را درک کرده و به افزایش مهارت هایشان بپردازند.

- مشکلات دانش آموزان استثنایی زنجیره ای از عوامل فردی و اجتماعیاست که نیازمند دیدی جامع نگرو نظام مند به استعدادها توانائی هاو علائق، شخصیت، ساختار و وضعیت خانواده و سایر متغیرهای محیطی است. مشاور مدرسه با آگاهی از ارتباطتنگاتنگ مشکلات تحصیلی با زمینه های روانی -اجتماعی دانش آموزان، به معلمان کمک می کند تا با بررسی های همه جانبه مشکلات ونقاط قوت و ضعف درسی و رفتاری شاگردان بتوانند راه حل یا راه حل های مناسب را انتخاب و برای اجرای آنها برنامه ریزی نمایند و در نهایت عملکرددانش آموزان در ابعاد مختلف بهبود یابد.